| تبیین کارکردهای اخلاقی هنر دیجیتال بر مبنای حکمتِ هنرِ اسلامی |
| کد مقاله : 1048-DIGETHCONF-FULL |
| نویسندگان |
|
محمد خندان * عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و مدیریت دانش، دانشکدۀ مدیریت، دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| امروزه فناوری دیجیتال امکان‌های جدیدی برای آفرینش هنری ایجاد کرده است، به‌گونه‌ای که اصطلاحاتی مانند «هنر دیجیتال»، «زیبایی‌شناسی دیجیتال»، «هنر چندرسانهای»، «هنر اطلاعاتی»، «هنر مجازی»، و نظائر آنها در مباحث زیبایی‌شناسی و فلسفۀ هنر رواج یافته و مورد بحث قرار گرفته‌اند. هنر دیجیتال محصول همگرایی انقلاب الکترونیکی، جهانی‌شدنِ رسانهها، و شبکۀ جهانی اینترنت است. هنرمندان دیجیتال از فناوری اطلاعات و بهویژه اینترنت به‌عنوان یک مدیوم هنری جدید استفاده می‌کنند و ابزارها و تکنیکهای دیجیتال را در تولید اثر هنری به کار میگیرند. از سوی دیگر، استفاده از بیان هنری برای نشر و ابلاغ پیام قدسی، در جهان اسلام سابقۀ طولانی داشته است و گونه‌های مختلفی از هنر اسلامی- از نگارگری تا خوشنویسی و معماری- را در ایران اسلامی داشته‌ایم. هنر اسلامی علاوه بر ممکن‌ساختنِ تجربۀ زیبایی‌شناختی، کارکردی اخلاقی نیز دارد، چراکه مجردات معنوی را در قالب محسوس واردِ جهان روزمرۀ زندگی مردم می‌کنند و بدین‌ترتیب روح معنویت و تخلق به اخلاق الهی را در مردم می‌دمد. هنر دینی جنبۀ توحیدی دارد؛ یعنی انسان را از کثرت متوجه وحدت میکند و او را از غفلت خارج کرده و متذکر معرفت رب میکند. امروزه با توجه به نفوذ فضای مجازی و فناوری‌های دیجیتال در زندگی روزمرۀ مردم، توجه به امکان‌های هنر دیجیتال برای تحقق‌بخشیدن به هنر اسلامی و کارکردهای اخلاقی آن ضرورت دارد. مقالۀ حاضر در این‌باره به بحث خواهد پرداخت که آیا مقوله‌ای تحت عنوان «هنر اسلامی دیجیتال» امکان‌پذیر است؟ و در صورت پاسخ مثبت، «هنر اسلامی دیجیتال» چه اقتضائاتی خواهد داشت؟ و چه نقشی در محسوس‌ساختن معنویت اسلامی و نشر آن در جامعۀ اسلامی و در نتیجه تقویت اخلاق‌مداری در این جوامع می‌تواند ایفا کند؟ |
| کلیدواژه ها |
| هنر اسلامی، هنر دیجیتال، زیبایی‌شناسی دیجیتال، حکمت هنر اسلامی، اخلاق. |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |