| رویکردی فضیلت‌گرایانه به اخلاق دیجیتال |
| کد مقاله : 1127-DIGETHCONF |
| نویسندگان |
|
امیرحسین خداپرست * مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران |
| چکیده مقاله |
| اخلاق دیجیتال یکی از شاخه‌های مهم اخلاق کاربردی است که به بررسی وجوه گوناگون فناوری ارتباطات و تأثیر آن بر زندگی کاربران این فناوری، چه در مقام تولیدکننده‌ی محتوا چه در مقام مصرف‌کننده‌ی آن می‌پردازد. بیشتر دیدگاه‌های اخلاقی در اخلاق دیجیتال به نظریه‌های وظیفه‌گرایانه یا پیامدگرایانه در اخلاق متکی‌اند، به گونه‌ای که می‌کوشند قواعد و هنجارهایی برای استفاده از فناوری ارتباطات ترسیم کنند، قواعد و هنجارهایی که عام و جهان‌شمول تصویر می‌شوند. با این حال، برخی محققان در اخلاق فناوری ارتباطات کوشیده‌اند نشان دهند که این قواعد و هنجارها وقتی بهتر استوار و اِعمال می‌شوند که در چارچوبی فضیلت‌گرایانه فهم شوند. در این چارچوب دعاوی اخلاقی ما درباره‌ی فناوری ارتباطات نه بر خوبیِ ذاتیِ اصول بنیادین یا به بار آوردن خوبی بیشتر برای تعداد بیشتری از افراد در بیشترین مدتِ ممکن، بلکه بیشتر بر تعارض‌های ناگزیر میان ارزش‌های اخلاقی، سیاق‌های فرهنگی مؤثر در نحوه‌ی کاربرد فناوری ارتباطات و رفتارها و راهنماهایی که می‌توانند به شکوفایی یا اضمحلال منش انسانی در زندگی دیجیتال بینجامند متکی‌اند. در این مقاله به ترسیم چنین چارچوبی می‌پردازیم و به طور خاص، نشان می‌دهیم که نظریه‌ی فیلسوف فضیلت‌گرای معاصر، فیلیپا فوت، درباره‌ی هنجارمندی طبیعی امکان مناسبی برای ارزیابی اخلاقی زندگی دیجیتال ما به دست می‌دهد. مطابق این نظریه، زندگی اخلاقیِ خوب نه‌تنها ناقض عقلانیت عملی نیست بلکه اقتضای آن یا، به تعبیری دیگر، جزئی از آن است. در نتیجه، عقلانیت عملی در زندگی دیجیتال مستلزم داشتن منش اخلاقی فضیلتمندانه است، منشی که کمک می‌کند با ایجاد توازن میان دغدغه‌های اخلاقیمان در فناوری ارتباطات، به سوی گونه‌ای شکوفایی دیجیتال پیش رویم. |
| کلیدواژه ها |
| اخلاق دیجیتال، نظریه‌ی فضیلت، زندگی خوب، شکوفایی، فیلیپا فوت |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |