| ملاحظات قانونی در هوش مصنوعی با تحلیلی بر حفاظت از داده؛ مبتنی بر سند یونسکو، قوانین حق مولف و پیش‌نویس لایحه مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط ایران |
| کد مقاله : 1137-DIGETHCONF |
| نویسندگان |
|
زینب پاپی * سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران |
| چکیده مقاله |
| هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری جدید و با کاربردهای مختلف توانسته در عرصه‌های مختلف آشکار شود. استفاده از هوش مصنوعی برای تولید ارزش افزوده از داده، می‌تواند دریچه متفاوتی را در بهینه‌سازی و مالکیت داده رقم زند. بنابراین ظهور این فناوری جدید، برای استفاده‌کنندگان و ذینفعان آن با ملاحظات و چالش‌های قانونی در حفاظت از داده همراه است. همانطور که می‌دانیم، جایگاه مالکیت فکری و قوانین آن بر پایه و بنیان نظام‌های اخلاقی شکل گرفته است. بر همین اساس، هوش مصنوعی با سیاست و قوانین مالکیت فکری و حق مولف در نقاط مختلف تلاقی خواهد داشت. به این ترتیب، پژوهش حاضر با هدف تحلیل سند یونسکو در بحث حفاظت از داده‌ها و با تحلیل قوانین حقوق مالکیت ادبی و هنری ایران و لایحه پیش‌نویس آن (اردیبهشت و شهریور 1398) انجام شده است. در مقاله پیش‌رو تلاش شده است تا انتساب، اصالت و استفاده منصفانه از اثر خلق شده توسط هوش مصنوعی یا غیر از آن تحلیل شود. بدین معنی برای اثری که توسط هوش مصنوعی ایجاد شده یا قبلا توسط شخص دیگری خلق شده و از داده‌های آن توسط هوش مصنوعی برای ایجاد سامانه‌های مختلف استفاده شده است، سه موضوع بیان‌شده مدنظر قرار گرفته و تحلیل می‌شوند. با این شرح، پژوهش کنونی با روش تحلیل مضمون و اسنادی به دنبال تحلیل و پاسخ به پرسش‌های زیر خواهد بود: 1) در اثر خلق شده توسط هوش مصنوعی، چه کسی نویسنده اثر محسوب می‌شود؟ 2) اثر خلق‌شده توسط هوش مصنوعی از شرط اصیل بودن برخوردار است؟ 3) در اثر خلق شده توسط هوش مصنوعی، استفاده منصفانه یا نقض آن رخ می‌دهد؟ 4) راهکارهای قانونی برای حفاظت از داده‌ها در قوانین داخلی چگونه است؟ |
| کلیدواژه ها |
| واژگان کلیدی: هوش مصنوعی، حفاظت داده‌ها، حق مولف، سند یونسکو، حق معنوی |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |