| راست آزمایی شرط اخلاق در انتشار خبر در فضای مجازی |
| کد مقاله : 1140-DIGETHCONF |
| نویسندگان |
|
محمد جمالی * عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران ـ کد پستی 157661311 |
| چکیده مقاله |
| فضای مجازی بستری مناسب برای انتقال خبر است. در گذشته فضایی همچون روزنامه و صدا و سیما یکی از بهترین راه انتقال اخبار بود ولی در جهان امروز، فضای مجازی نقش اول در این زمینه ایفا کرده و بیشترین مخاطبان را به خود جذب کرده است و مردم نسبت به بسیاری از اخبار و حوادث پیش از چاپ یا پخش در روزنامه و صدا و سیما، آگاهی پیدا می‌کنند. امروزه بسترهایی مانند اینستاگرام، فیس بوک، تلگرام و واتساب، فضا و رسانه‌ای هستند که افراد می‌توانند به صورت زنده اخبار را به اشتراک بگذارند. کارآمدی و مفید بودن این فضا بر کسی پوشیده نیست ولی اصل اولیه در استفاده از آن ، رعایت اخلاق دیجیتال و فضای مجازی است. متأسفانه یکی از آسیب‌های فراگیر در فضای مجازی که به عادت عمومی تبدیل شده است ارسال(Forward) و به اشتراک گذاشتن اخبار و مطالب دریافتی برای دیگران پیش از تحقیق و راست آزمایی است، خاصه آنکه بیشتر این مطالب نه تنها اخباری مثبت و مفید نیست بلکه دارای بار منفی بوده و نتیجه‌ای جز ایجاد استرس و بهم زدن زدن آرامش روحی و روانی افراد و جامعه در پی ندارد. قرآن اولین اصل در انتشار خبر را راست آزمایی و صدق آن (تبیّن یا تثبّت) معرفی کرده و میفرماید:" یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَینُوا أَنْ تُصیبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلی ما فَعَلْتُمْ نادِمینَ "[حجرات/6] چه بسا عدم صحت این اخبار و انتشار آن موجب موضع گیری نابخردانه گردد و از این رهگذر کسی آسیب ببیند. پیامبر اسلام(ص) نیز انتشار هر خبری بدون بررسی و تفحص، یکی از مصادیق کذب و دروغگویی شخص معرفی کرده و میفرماید:" کَفَى بِالْمَرْءِ کَذِباً أَنْ یُحَدِّثَ بِکُلِّ مَا سَمِعَ".بنابراین از اصول اولیه اخلاق دیجیتال و استفاده از فضای مجازی در متون دینی عدم انتشار آن پیش از بررسی و راست آزمایی است. |
| کلیدواژه ها |
| اخبار، اخلاق دیجیتال، دروغ، راست آزمایی، فضای مجازی. |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |